“โรคไต” ภัยร้ายใกล้ตัว ที่หลายคนมองข้าม
หลายคนคงเคยได้ยินคำเตือนว่า “กินเค็มมาก ๆ ระวังเป็นโรคไตล่ะ” คำพูดนี้ไม่ได้เป็นแค่เพียงมุกตลกแต่เป็นเรื่องจริงในสังคมไทย เพราะปัจจุบันมีคนไทยหลายล้านคนที่ป่วยเป็นโรคไต และต้องทำการรักษาด้วยการล้างไตอยู่ในโรงพยาบาลจำนวนมาก ซึ่งอันตรายที่ร้ายแรงที่สุดของการที่ไตทำงานผิดปกติหรือที่เราเรียกว่า “ไตวาย” อาจทำให้เสียชีวิตได้หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที และสาเหตุส่วนใหญ่ที่ทำให้คนป่วยเป็นโรคไต เกิดมาจากพฤติกรรมการกิน ดังนั้นหากจะพูดว่า โรคไต เป็นภัยเงียบที่รอวันปรากฏขึ้นคงไม่แปลกนัก ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุลาดพร้าว จึงอยากจะขอพาทุกคนมาทำความรู้จักกับ “โรคไต” ให้มากขึ้น เพื่อป้องกันภัยร้ายใกล้ตัวนี้ รวมถึงบอกแนวทางในการรับมือหากคุณเป็นคนที่มีความเสี่ยงสูงที่อาจจะกำลังเป็นโรคไตอยู่
สาเหตุของการเกิดโรคไต
อย่างที่ทราบกันดีว่าการกินอาหารรสเค็มจัดบ่อย ๆ และกินติดต่อกันเป็นเวลานาน เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคไตได้ แต่นอกจากนี้ยังมีอีกหลายสาเหตุที่ก่อให้เกิดโรคไตได้เช่นกัน
- การรับประทานอาหารรสจัดเกินไป ไม่ว่าจะเป็นเค็มจัด หวานจัด หรือเผ็ดจัด คนมักเข้าใจผิดว่าการกินเค็มจัดเท่านั้นที่ทำให้เสี่ยงต่อการเป็นโรคไต แต่เบเกอรี่โดยเฉพาะเค้ก แพนเค้ก และขนมปัง นอกจากจะมีปริมาณน้ำตาลสูงแล้ว ยังเต็มไปด้วยโซเดียมแฝงปริมาณมากที่มาจากผงฟูในขั้นตอนการทำขนมด้วยเช่นกัน การรับประทานอาหารที่รสจัดเหล่านี้ ทำให้ไตต้องทำงานหนักขึ้น และนำไปสู่การทำงานของไตที่ผิดปกติในอนาคตได้
- โรคประจำตัวต่าง ๆ ที่ทำให้หลอดเลือดไปเลี้ยงที่ไตค่อย ๆ เสื่อมลง จนมีผลกระทบให้เกิดโรคไตเรื้อรัง เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง นิ่วในไต นิ่วในทางเดินปัสสาวะ หรือไตอักเสบเป็นต้น
- มีประวัติสมาชิกในครอบครัวป่วยเป็นโรคไต
- การรับประทานยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs เป็นเวลานาน
- หลังจากอายุ 60 ปี ไตจะมีประสิทธิภาพในการทำงานเสื่อมลง
- ดื่มน้ำน้อยเกินไป
- ไม่ออกกำลังกาย
- ความเครียดจากการทำงาน หรือการใช้ชีวิตประจำวัน
5 ข้อสังเกตว่าคุณกำลังประสบกับโรคไตเสื่อมอยู่หรือไม่
- ผู้ป่วยโรคไตส่วนมากจะมีอาการบวมตามตัว ตัวบวม เท้าบวม สาเหตุมาจากไตทำงานผิดปกติทำให้มีน้ำและเกลือคั่งในร่างกาย และยังมีอาการกดบุ๋ม เช่น เมื่อใช้นิ้วกดที่หน้าแข้งสักพักแล้วปล่อย ผิวหนังจะไม่คืนตัวทันทีแต่มีรอยบุ๋มค้างอยู่
- มีอาการอ่อนเพลียและเหนื่อยง่าย และหากปล่อยไว้จนมีภาวะไตวายเรื้อรังจะมีอาการตัวซีด คันตามตัว คลื่นไส้อาเจียน และไม่อยากอาหารร่วมด้วย
- ผู้มีภาวะไตเสื่อมอาจมีอาการปวดหลัง ปวดบริเวณบั้นเอวหรือชายโครงด้านหลัง และบางรายอาจปวดร้าวไปยังบริเวณท้องน้อย ต้นขา หรืออวัยวะเพศด้วย ในบางรายอาจคลำเจอก้อนบริเวณไตด้วย
- มีอาการปัสสาวะผิดปกติ เช่น ปัสสาวะติดขัด ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน ปัสสาวะเป็นเลือด หรือปัสสาวะเป็นฟองมาก ซึ่งอาการปัสสาวะผิดปกติเหล่านี้จะมีอาการที่แตกต่างกัน เนื่องจากรูปแบบการทำงานของไตที่ผิดปกติของผู้ป่วยแต่ละคนก็ไม่เหมือนกัน
- น้ำหนักไม่คงที่ เมื่อไตทำงานผิดปกติอาจทำให้บางรายน้ำหนักลดฮวบ หรือผู้ป่วยบางรายอาจตัวบวมและน้ำหนักขึ้นอย่างรวดเร็วได้
อย่าลืมหมั่นสังเกตอาการของตัวคุณเอง หากคุณมีอาการที่กล่าวมาเหล่านี้และมีพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการเป็นโรคไตเสื่อม ควรปรึกษาแพทย์ในทันที แม้โรคไตจะเป็นโรคที่รักษาได้ยาก แต่หากรับรู้ได้ตั้งแต่ในระยะแรก ๆ ยังสามารถที่จะฟื้นฟูการทำงานของไตให้กลับมาเป็นปกติได้ แต่หากปล่อยไว้นานเกินไป อาจทำให้ป่วยเป็นไตเสื่อมเรื้อรังได้ เมื่อป่วยเป็นไตเสื่อมเรื้อรังจะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ เพราะเนื้อเยื่อไตได้เสียหายไปแล้ว ต้องทำการรักษาโดยการฟอกไตแทนและหากไตเสียหายมาก ๆ ไปแล้ว จะต้องเข้าสู่การขั้นตอนของการปลูกถ่ายไตต่อไป