โรคกระดูกพรุนเกิดจากอะไร? สาเหตุและอาการที่ไม่ควรมองข้าม!
ปัญหาของโรคกระดูกพรุนมักเป็นภัยเงียบที่เกิดจากการสะสมในร่างกาย โดยที่ผู้ป่วยไม่รู้ตัว เพราะไม่มีสัญญาณเตือน หรือบางภาวะมักจะเจอในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน ซึ่งวัยนี้ฮอร์โมนเอสโตรเจนจะมีปริมาณลดลง ส่งผลให้กระดูกสลายตัวและเสื่อมลง บางคนอาจคิดว่าอาจเป็นแค่การสูญเสียแคลเซียมเพราะโรคนี้จะไม่ได้มีความเจ็บปวดจากกระดูกแต่อย่างใด หากใครที่อยากรู้แล้วว่าโรคกระดูกพรุนมีความอันตรายขนาดไหน ตามไปชมกันในบทความนี้กันเลย
โรคกระดูกพรุนคืออะไร
โรคกระดูกพรุนคือโรคที่ความหนาแน่นของมวลกระดูกน้อยลง เนื่องจากการสูญเสียมวลกระดูกเป็นอย่างมาก จึงส่งผลให้กระดูกมีความเปราะบางและไม่สามารถที่จะรับน้ำหนักมาก ๆ ได้ดังเดิม ทำให้เกิดการแตกหรือหักตามมา ซึ่งในปัจจุบันโรคนี้จะเกิดกับวัยกลางคนและผู้สูงอายุ สังเกตง่าย ๆ จากผู้สูงอายุที่มีส่วนสูงที่ลดลง ซึ่งกระดูกพรุนเป็นอีกหนึ่งปัจจัยเนื่องจากมวลกระดูกผุและกร่อน และยังทำให้มีความเสี่ยงต่อการเกิดกระดูกหักอีกด้วย
สาเหตุของโรคกระดูกพรุน เกิดจากอะไร
ภาวะโรคกระดูกพรุนเกิดจากสาเหตุหลัก ๆ ดังนี้
- ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน
วัยหมดประจำเดือนจะทำให้ฮอร์โมนเอสโตรเจนมีปริมาณลดลง จึงเกิดการสูญเสียมวลกระดูกหรือกระดูกเกิดการสลายตัว
- ผู้สูงอายุ
เมื่อมีอายุมากขึ้น จะมีการสลายตัวของกระดูกมากกว่าการสร้างมวลกระดูกขึ้นมาใหม่ ส่งผลให้มวลกระดูกค่อย ๆ ลดลงจนสลายไปอย่างเห็นได้
- ภาวะอื่น ๆ
ภาวะโรคกระดูกพรุนอาจมาจากสาเหตุอื่นแอบแฝง เช่น โรคเบาหวาน โรคตับเรื้อรัง ภาวะฮอร์โมนพาราไทรอยด์สูง โรคไตวายเรื้อรัง โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ เป็นต้น เนื่องจากโรคดังกล่าวต้องรับประทานยาในกลุ่มสเตียรอยด์ ซึ่งทำให้เกิดการสูญเสียมวลกระดูก หรือผู้ป่วยที่มีภาวะการขาดสารอาหาร วิตามินและแร่ธาตุที่จำเป็นต่อกระดูก และยังพบมากในผู้ป่วยที่มีการสูบบุหรี่จัด หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่มีปริมาณมาก
อาการของโรคกระดูกพรุน
ช่วงแรก ๆ ของโรคกระดูกพรุน จะไม่แสดงอาการ แต่สามารถสังเกตได้ง่าย ๆ ด้วยการวัดส่วนสูง หากผู้สูงอายุท่านใดมีส่วนสูงที่เริ่มลดลง มีอาการหลังค่อม ปวดลึก ๆ ที่กระดูก จนทำให้เกิดระยะรุนแรง โดยกระดูกของผู้ป่วยจะมีความบอบบาง จนส่งผลให้กระดูกสันหลังเกิดการหักยุบ หรือกระดูกบริเวณสะโพกหัก ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดหลัง หลังค่อม จนบางครั้งอาจทำให้เกิดการปวดหลังและร้าวมาที่บริเวณหน้าอก
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคกระดูกพรุน
โรคกระดูกพรุน ปัจจัยเสี่ยงที่ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันได้แก่
- กรรมพันธุ์ โดยเกิดจากคนในครอบครัวป่วยเป็นโรคกระดูกพรุน
- ผู้สูงอายุ เนื่องจากอายุที่เพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้กระบวนการเสริมสร้างกระดูกมีความถดถอยลง ทำให้ร่างกายขาดแคลเซียมที่จำเป็นต่อการสร้างมวลกระดูก
- ความผิดปกติของระบบในร่างกาย ซึ่งอาจเกิดจากการทำงานของต่อมไทรอยด์ ต่อมหมวกไต และตับ หรือต่อมพาราไทรอยด์ มีการทำงานที่ผิดปกติ
- ฮอร์โมนเอสโตรเจน (Estrogen) ในเพศหญิงลดลง เนื่องจากเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน ทำให้ฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ส่งผลให้กระดูกพรุนและเปราะบาง
การรักษาโรคกระดูกพรุนในผู้สูงอายุ
การรักษาโรคกระดูกพรุนมีวิธีรักษา โดยการวินิจฉัยจากแพทย์ และทำการประเมินเพื่อวางแผนการรักษาและหาวิธีที่เหมาะสมที่สุด ซึ่งผู้ป่วยแต่ละรายก็จะมีวิธีรักษาที่แตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับอาการของแต่ละบุคคล แต่เป้าหมายและจุดประสงค์หลักของการรักษาคือการลดความเสี่ยงกระดูกหัก ซึ่งการรักษาภาวะโรคกระดูกพรุน สามารถทำได้ดังนี้
- ให้ผู้ป่วยรับประทานแคลเซียมและวิตามินดี เพื่อให้เพียงพอกับความต้องการของร่างกายในแต่ละวัน และต้องทานในปริมาณที่เหมาะสมกับช่วงอายุ
- ใช้ยาที่ช่วยลดการสลายของกระดูก ซึ่งมีทั้งชนิดรับประทาน และชนิดฉีด แต่ต้องขึ้นอยู่กับแพทย์วินิจฉัย
- ใช้ยากระตุ้นการสร้างกระดูก โดยจะทำการฉีดเข้าใต้ชั้นผิวหนังทุกวัน หรือทุกเดือน และต้องอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์เท่านั้น
ข้อควรระวังและการป้องกันการเกิดโรคกระดูกพรุน
หากใครที่ไม่อยากเป็นโรคกระดูกพรุนควรระวังการใช้ชีวิตประจำวัน ดังนี้
- โรคกระดูกพรุน ข้อควรระวัง
- ควรระวังการใช้ยาบางชนิดเป็นระยะเวลานาน เนื่องจากจะทำให้มวลกระดูกบางลง เช่น กลุ่มยาสเตียรอยด์
- การขาดสารอาหาร หรือได้รับสารอาหารไม่ครบ 5 หมู่ เพราะสารอาหารบางชนิดมีความจำเป็นต่อการสร้างมวลกระดูก เช่น แคลเซียม วิตามินดี และโปรตีน เป็นต้น
- การสูบบุหรี่ หรือ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เนื่องจากจะทำให้มีโอกาสเป็นโรคกระดูกพรุน ด้วยตัวทำลายเซลล์สร้างมวลกระดูก และทำให้กระดูกเปราะบางลง
- โรคกระดูกพรุน การป้องกัน
การป้องกันโรคกระดูกพรุนที่ดี ควรออกกำลังอย่างน้อยอาทิตย์ละ 2 – 3 ครั้ง เพื่อช่วยลดการสลายของแคลเซียม หรือป้องกันไม่ให้เกิดอุบัติเหตุจากการหกล้ม หรือรับประทานอาหารเสริมเพื่อป้องกันกระดูกพรุน เช่น แคลเซียม ผักใบเขียว นม ปลาตัวเล็ก ๆ กุ้งแห้ง เต้าหู้แข็ง งาดำ เป็นต้น